Malta’nin ana dili sanildigi gibi Ingilizce degil Maltacadir. Ingilizce, Maltaca’yla beraber adanin iki resmi dilinden biridir ama ana dili degildir. Her ne kadar dil okulu reklami yapan acentalar bu gercegi bizlerle paylasmaktan kacindigi icin genelde duymuyor olsak da, Maltaca diye bir dil var ve Malta’da dogup buyuyen herkes tarafindan konusuluyor.
Latin alfabesiyle yazilan tek semitik dil olan Maltaca kulaga sanki Arapca konusuyorlamis gibi geliyor zira biz bu dilin formulunu arapca + Italyanca & Ingilizce terimler + Lafin alfabesi = Maltaca olarak aciklayabiliriz.
Toplamda 30 harften olusuyor ve ċ, ħ, għ gibi ozel karakterler barindiriyor. għ, iki harfin yan yana gelmesiyle olusan aslinda tek sesli bir harf. Ornegin “yarin” anlamina gelen “għada” kelimesi “aada” seklinde telaffuz ediliyor. Onune geldigi harfin sesini uzattigi icin bizim “yumusak g”nin bi degisik versiyonu gibi dusunebiliriz sanirim. (yanlissam duzeltin lutfen)
Turkce’de de ziyadesiyle Arapca kelimeler kullandigimizdan olsa gerek Maltaca’da ve Turkce’de ayni anlama gelen ve ayni sesli bazi kelimeler var.
ħjara → hiyar
ktieb → kitap
avukat → avukat
reklam → reklam
… gibi.
Bunun disinda agizlarindan dusurmedikleri “orrajt” kelimesini gunde en az 100 kere duyabilirsiniz. Bu, aslinda Ingilizce “all right” kelimesinin Maltalilar arasinda evrim gecirmis halidir. Yari ingilizce yari Maltaca konusmaya cok meyilli olduklari icin “how are you, orrajt?” kalibini gunde 3 ogun muhakkak kullanirlar. (J harini Y olarak okuyorlar bu arada)
Peki Avrupa’da ve Dunya’da aslinda hic de populer olmayan bu dili Malta’ya geldiginizde, Maltali arkadaslariniz arasinda kullanarak onlarin sempatisini kazanmak ister misiniz? Cevabiniz evetse asagidaki bir kac kalibi defterinizin (ya da telefonunuzun) bir kosesine not alin derim.
En kolay olanlari “iva” (evet) ve “le” (hayir)
Merħba → Merhba → Hos geldiniz
Kif int? → Kif int? → Nasilsin?
Bonġu → Boncu → Gunaydin
Ma nafx → Manafş → Bilmiyorum
Skużani! → Skuzani → Afedersiniz
Inħobbok → Inhobbok → Seni Seviyorum
ve son olarak… Caw alikom! (Gorusmek uzere) : )
Bu arada, yepisyeni Maltaca kelimeleri Instagram hesabimda da paylasiyor olabilirim, siz asagidaki kutucuga tiklayarak bi goz atin bence.